Februari 2015

Afgelopen week liep ik op een kofferbakverkoop rond, in de buurt van Oxford. Voor 50 pence mag je een grasveld op, daar staan wat auto’s waarvan de achterklep is geopend. Op een tafeltje en op de grond komen dan de spulletjes te liggen van de zolderopruiming, de garage schoonmaak of een stukje ongewenste erfenis.

Hier kocht ik van twee dames een oude schilderijlijst, van goud beschilderd gips met onder de glasplaat een wat vage voorstelling van the Tythe Pig. Na schoonmaken en bestuderen van de voorstelling is de betekenis iets duidelijker, ook al door de twee strofen tekst die onder de voorstelling staan.

Op de afbeelding staan in het midden drie figuren: van links naar rechts een vrouw met rose jurk, een man met blauwe jas en een man in het zwart. Tussen de linkerman en vrouw is een varkentje en baby zichtbaar. Links achter de vrouw zijn negen kinderen afgebeeld. Rondom is het boerenbedrijf.

Het gaat om de betaling van de “tiende”, een kerkelijke belasting die al sinds de 9e eeuw in Engeland bestaat. Omdat de belasting in natura werd betaald was het gebruikelijk dat plaatselijke priesters uitzwermden in de parochie op Tythe Day om de stand van zaken op te nemen van gewassen en vee, en de opbrengst in te schatten. De man in het zwart is een priester, hij wil het varken hebben, maar de vrouw weet hem te overdonderen door te stellen dat een tiende ook betekent dat haar baby meegeleverd wordt. Immers, na een tiende belastingafdracht houdt ze niet genoeg over om al haar kinderen te voeden.

The Tythe Pig als onderwerp was populair in de 18e eeuw in Engeland, er waren veel satirische prenten in de omloop, deze versie stamt waarschijnlijk uit 1760. Daarover later meer.

Het hele gedicht is te lezen op de website: Louis Philippe Boitard, The Tythe Pig.

De iets afwijkende versie hiervan onder deze prent luidt:

The tythe pig

Ralphs’ Wife and son as Gossips tell,
Both at a time in Pieces fell.
The Vicar comes the Ag he Claims.
And the good Wife with launts inflames.

But she quite arch bow’d lon and smil’d
Gave Ralph the Pig and held the Child.
The Priest lock’d warm, the Dame lock’d